Informacja o braku potrzeby przeprowadzania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu dokumentu pn. „Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032”

Na podstawie art. 47 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2024 r., poz. 1112), Burmistrz Miasta Miasteczko Śląskie informuje, że po przeprowadzeniu analizy treści projektu dokumentu oraz uzyskaniu stanowiska właściwego organu, nie stwierdzono potrzeby przeprowadzania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032”.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 47 ust. 3 ustawy ooś, organ opracowujący projekt dokumentu, po uzyskaniu opinii organów, o których mowa w art. 57 i art. 58 ustawy, sporządza pisemne stanowisko w sprawie braku potrzeby przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.

Projekt dokumentu pn. „Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” został przedłożony do zaopiniowania:

• Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska w Katowicach,
• Śląskiemu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu.

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach w piśmie z dnia 18 czerwca 2025 r., znak: WOOŚ.410.226.2025.MM, wskazał, że nie zachodzą przesłanki do zakwalifikowania projektu dokumentu do dokumentów wymienionych w art. 46 i 47 ustawy ooś. Zgodnie ze stanowiskiem RDOŚ, projekt GPR:

• nie wyznacza ram dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
• nie spowoduje znaczącego oddziaływania na środowisko, w tym obszary Natura 2000,
• nie niesie za sobą ryzyka dla zdrowia ludzi, skumulowanych ani transgranicznych oddziaływań.

Śląski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w piśmie z dnia 24 czerwca 2025 roku, o numerze NS-NZ.9022.21.25.2025 uznał za zasadne odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych dla projektu „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032”.

W świetle powyższych opinii oraz analizy zapisów projektu dokumentu, Burmistrz Miasta Miasteczko Śląskie stwierdza, że brak jest potrzeby przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032”.

Uzasadnienie to uwzględnia uwarunkowania, o których mowa w art. 49 ustawy ooś, w szczególności:

• ograniczony lokalny charakter oddziaływań,
• brak przewidywanego wpływu na obszary chronione i zdrowie ludzi,
• brak znaczących, długotrwałych skutków środowiskowych.

W przypadku zmiany zakresu dokumentu lub doprecyzowania planowanych działań w przyszłości, możliwe będzie ponowne przeanalizowanie potrzeby przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Informacja  o uwarunkowaniach, o których mowa w art. 49 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

1. Charakter działań przewidzianych w dokumencie

Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w  sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji.

Projekt „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” został sporządzony w oparciu o  ustawę z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 278).

W ramach prowadzonych badań ankietowych mieszkańcy wskazywali na występowanie problemów mających negatywny wpływ na jakość życia mieszkańców i/lub rozwój obszaru rewitalizacji. Poszczególne problemy w różnym stopniu dotykają wybrane miejscowości tworzące obszar rewitalizacji. Były to w szczególności:

• Niski poziom integracji społecznej
• Niski poziom aktywności społecznej mieszkańców
• Brak zróżnicowanej oferty spędzania czasu wolnego dla wszystkich grup mieszkańców
• Niski poziom współpracy między samorządem, a biznesem
• Niski poziom przedsiębiorczości wśród mieszkańców obszaru rewitalizacji
• Brak wykorzystania istniejącej infrastruktury na obszarze rewitalizacji do integracji i aktywizacji mieszkańców
• Niedostosowane do potrzeb mieszkańców obszaru rewitalizacji połączenia przestrzenne
• Postępująca degradacja środowiska przyrodniczego.

Realizacja postanowień projektu „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” powinna doprowadzić do ograniczenia problemów społecznych, aktywizacji mieszkańców, rozwoju lokalnej przedsiębiorczości oraz poprawy jakości i dostępności przestrzeni publicznej, co przyczyni się do wzrostu atrakcyjności i spójności obszaru rewitalizacji.

Zaplanowany w ramach niniejszego programu proces rewitalizacji dotyczy częściowo tego samego obszaru rewitalizacji, stąd należy go postrzegać jako kontynuację wcześniejszych interwencji. Od początku procesu rewitalizacji w Gminie Miasteczko Śląskie celem działań jest przede wszystkim przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom społecznym dotyczącym mieszkańców narażonych na marginalizację i wykluczenie społeczne – przez ich wieloaspektową aktywizację, podnoszenie kapitału społecznego, zwiększanie aktywności gospodarczej. Działania w sferze społecznej wymagały stworzenia lub zmodernizowania odpowiedniej infrastruktury, co częściowo zostało dokonane w ramach programie rewitalizacji do roku 2023. Na obecnym etapie ważna jest kontynuacja działań miękkich, sprofilowanych do zidentyfikowanych grup odbiorców i ich potrzeb. Ważna część wcześniejszych interwencji została też poświęcona modernizacji zdegradowanej infrastruktury. Działania te wymagają kontynuacji.

Wszystkie przedsięwzięcia, które zostały ujęte na liście projektów podstawowych, spełniają warunek poprawy dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, o których mowa w Ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

Opisy przedsięwzięć rewitalizacyjnych zostały opracowane w oparciu o aktualny, faktyczny stan ich przygotowania. W przypadku projektów, które nie posiadały szczegółowej dokumentacji techniczno-budowlanej w momencie naboru, ich opisy zostały ujęte w sposób ogólny, z założeniem doprecyzowania na dalszym etapie wdrażania programu. Odpowiedzialność za deklaracje dotyczące sposobu realizacji projektów, zakładanych celów, szacowanej wartości oraz planowanych do wykorzystania źródeł finansowania przypisywana jest każdorazowo podmiotom zgłaszającym.

W zakresie wartości przedsięwzięć oraz form ich finansowania, zapisy nie definiują ostatecznie rodzaju i źródła finansowania, ponieważ będą one precyzowane każdorazowo przez wnioskodawcę na poziomie dokumentacji technicznej oraz analiz finansowych, wykonywanych na potrzeby aplikowania o zewnętrzne granty.

Cele wpisane w projekcie „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” to:

• Cel 1. Kompleksowe rozwiązywanie problemów mieszkańców i ich aktywizacja,
• Cel 2. Pobudzanie aktywności gospodarczej i przedsiębiorczości na obszarze rewitalizacji,
• Cel 3. Przyjazna, bezpieczna i funkcjonalna przestrzeń publiczna w czystym i zdrowym środowisku.

Przyjęte cele rewitalizacyjne i wynikające z nich kierunki działań, które stanowią odpowiedź na zdiagnozowane na obszarze rewitalizacji problemy, mają charakter zintegrowany, gwarantując całościową i kompleksową interwencję. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne będą wdrażane na całym obszarze, przyczyniając się do osiągnięcia założonych celów i kierunków. Z dopełniającymi się celami zostały powiązane podstawowe i uzupełniające przedsięwzięcia rewitalizacyjne, dodatkowo świadcząc o spójnym charakterze interwencji. Cele i przedsięwzięcia rewitalizacyjne zostały ze sobą również powiązane za pomocą odpowiednich wskaźników rezultatu i produktu.

W wyniku przeprowadzonego naboru, w zapisach GPR ujęto 11 przedsięwzięć podstawowych oraz 3 przedsięwzięcie uzupełniające. Zapisy przedsięwzięć wynikają ze złożonych przez interesariuszy deklaracji.

Wśród planowanych działań wymienić należy:

• Organizacja wydarzeń integrujących mieszkańców w przestrzeni publicznej - przedsięwzięcie zakłada organizację wydarzeń na obszarze rewitalizacji, których celem będzie aktywizacja i integracja mieszkańców obszaru rewitalizacji (wydarzenia leśne, imprezy integracyjne, zajęcia sportowe (np. tenis), IKEN 60+).
• Zróbmy to razem - aktywizacja osób/rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym - przedsięwzięcie zakłada realizację form wsparcia, które pozwolą na przywrócenie do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym osób z obszaru rewitalizacji, które są zagrożone ubóstwem i/lub wykluczeniem społecznym.
• Program dziennej opieki i aktywizacji seniorów - przedmiotem projektu jest utworzenie zintegrowanego programu dziennej opieki i aktywizacji seniorów z obszaru rewitalizacji Gminy Miasteczko Śląskie, bez konieczności budowy nowego obiektu. Działania będą realizowane w oparciu o istniejącą infrastrukturę należącą do gminy. Celem przedsięwzięcia jest przeciwdziałanie izolacji społecznej osób starszych, poprawa ich jakości życia oraz zwiększenie dostępu do usług opiekuńczo-aktywizujących w obszarze rewitalizacji.
• Strefa aktywnego wypoczynku dla wszystkich pokoleń – projekt zakłada stworzenie miejsca aktywnego wypoczynku dla wszystkich mieszkańców obszaru rewitalizacji, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb osób młodych, by zachęcić ich do wyjścia z domu i do nawiązywania relacji z rówieśnikami. Przedmiotem zadania będzie wykonanie analizy rynku, zakup gier i urządzeń plenerowych.
• Wsparcie rozwoju firm z obszaru rewitalizacji - przedsięwzięcie zakłada wzmocnienie współpracy między samorządem, a biznesem poprzez przeprowadzenie szczegółowych analiz potrzeb przedsiębiorstw działających na obszarze rewitalizacji. Wsparcie oferowane przez gminę będzie dotyczyło zaoferowania form pomocy adekwatnych do zdiagnozowanych potrzeb. Zakłada się między innymi doradztwo, szkolenia, opracowanie planów wdrożenia konkretnych rozwiązań w firmie, pomoc we wdrożenie planu.
• Kompetencje na przyszłość dla uczniów z terenów objętych rewitalizacją – przedmiotem projektu jest organizacja zajęć dla uczniów z obszaru rewitalizacji, których celem jest podniesienie u uczniów kompetencji kluczowych oraz właściwych postaw niezbędnych na rynku pracy. Projekt zakłada indywidualne podejście, zwłaszcza do uczniów ze szczególnymi potrzebami.
• Poprawa estetyki i funkcjonalności przestrzeni publicznych na obszarze rewitalizacji - Projekt obejmie renowację zdegradowanych przestrzeni, pełniących istotną rolę dla mieszkańców obszaru rewitalizacji. Przedmiotem projektu będzie poszerzenie terenu Parku Rubina o miejsca dedykowane zwłaszcza młodzieży, modernizacja placów zabaw i aranżacja przestrzeni publicznej małego rynku (m.in. nasadzenia kwiatów).
• Przystosowanie zdegradowanej infrastruktury do potrzeb mieszkańców - Projekt zakłada modernizację i dostosowanie budynku, w którym znajduje się Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Miasteczku Śląskim do potrzeb mieszkańców, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Planowany zakres prac obejmuje likwidację barier architektonicznych poprzez przystosowanie wejścia głównego, klatki schodowej, sanitariatów. Zmodernizowany budynek będzie miejscem organizacji działań integrujących i aktywizujących lokalną społeczność, ze szczególnym uwzględnieniem mieszkańców obszaru rewitalizacji.
• Dostosowanie połączeń przestrzennych do potrzeb mieszkańców obszaru rewitalizacji – Projekt zakłada wybudowanie ciągu komunikacyjnego o charakterze pieszo-rowerowym łączącym Centrum Gminy Miasteczko Śląskie z terenem Parku Rubina i osiedlem. Aktualnie brak dogodnych połączeń pieszo-rowerowych, co stwarza zagrożenie bezpieczeństwa użytkowników ruchu.
•  Zandka i Gierzyna – ochrona przyrody i rozwój rekreacji w Miasteczku Śląskim - Przedmiotem przedsięwzięcia jest poprawa jakości łowiska „Zandka” i użytku ekologicznego „Gierzyna” sprzyjającego rozwojowi bioróżnorodności i funkcji rekreacyjnej.
• Sad owocowy dla edukacji ekologicznej i poprawy jakości środowiska – Projekt zakłada stworzenie ogrodu owocowego otwartego dla wszystkich mieszkańców, w którym będą rosły czereśnie, wiśnie, śliwy, brzoskwinie, jabłonie, różne odmiany malin, jeżyny itp. Dodatkowo planowane są pergole, które spełnią funkcje podpór dla winorośli. Cala infrastruktura będzie utrzymana w harmonii z naturą wykorzystując wyłącznie elementy naturalne, takie jak kłody i powalone pnie, jako siedziska czy ozdoby. Mieszkańcy Miasteczka Śląskiego będą zachęcani do aktywnego udziału poprzez sadzenie drzewek i krzewów, co pozwoli im za kilka lat patrzeć na rosnące drzewa i wspominać, że to właśnie oni je zasadzili.

Zadania ujęte w GPR nie mają charakteru inwestycji znacząco ingerujących w środowisko naturalne, a ich realizacja oparta jest w przeważającej mierze na istniejącej infrastrukturze lub przestrzeniach publicznych, które zostaną zmodernizowane, udostępnione lub przystosowane do nowych funkcji. Ich celem jest pobudzenie aktywności społecznej, zawodowej i fizycznej mieszkańców, integracja lokalnej społeczności, poprawa jakości życia oraz wspieranie pozytywnych zmian w sferze społecznej, przestrzennej i środowiskowej.

Aktualnie zadania te są w fazie koncepcji i nie ma dla nich stworzonych dokumentacji projektowych i kosztorysowych czy planów funkcjonalno-użytkowych. Cześć celów i zadań zbieżnych z celami i zadaniami zamieszczonymi w projekcie „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” zostało zamieszczone w Strategii Rozwoju Gminy Miasteczko Śląskie na lata 2025-2035, przyjętej Uchwałą nr XI/84/25 Rady Miejskiej  w Miasteczku Śląskim z dnia 27 stycznia 2025 r. (Cel Strategiczny 1. Wzmacnianie konkurencyjnej i zróżnicowanej przedsiębiorczości oraz zwiększanie atrakcyjności inwestycyjnej: K1. Stymulowanie wzrostu konkurencyjnej i zróżnicowanej przedsiębiorczości; K2. Wsparcie działań na rzecz funkcjonującego rynku pracy; Cel Strategiczny 2. Kształtowanie dogodnych warunków do życia i rozwoju społeczeństwa oraz podnoszenie poziomu usług publicznych i ich dostępności: K3. Zapewnienie odpowiedniej dostępności i jakości usług dla społeczności lokalnej (socjalnych i zdrowotnych), K4. Wsparcie działań na rzecz społeczeństwa lokalnego, w tym polityki prospołecznej, prorodzinnej i senioralnej, stymulowanie do działania na rzecz ludzi młodych, a także rozwój umiejętności i podnoszenie kompetencji społeczeństwa, K5. Zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa publicznego, K6. Rozwój współpracy społecznej, w tym współpracy partnerskiej i międzysektorowej, K7. Stymulowanie działań z zakresu kultury, sportu, rekreacji i turystyki; Cel Strategiczny 3. Kreowanie korzystnych warunków infrastrukturalnych, atrakcyjności przestrzeni oraz zrównoważonego rozwoju z uwzględnieniem środowiska: K10. Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, adaptacja do zmian oraz ochrona środowiska naturalnego, K11. Zapewnienie korzystnych warunków do zrównoważonego rozwoju infrastrukturalnego i przestrzennego, K12. Podnoszenie jakości i zapewnienie odpowiedniej dostępności do estetycznej oraz bezpiecznej przestrzeni i obiektów, K13. Efektywna retencja i przeciwdziałanie suszy).

1.1. Stopień, w jakim dokument ustala ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć, w odniesieniu do usytuowania, rodzaju i skali tych przedsięwzięć

Zapisy części zadań wpisanych do projektu „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” w części nie zawierają sprecyzowanych przedsięwzięć do realizacji. Przedsięwzięcia aktywizujące i integrujące to działania miękkie, które w żaden sposób nie przyczynią się do negatywnego oddziaływania na środowisko.

Działania w zakresie modernizacji i termomodernizacji budynków, poprawią komfort użytkowania budynków, poprawiając ich estetykę, a co najważniejsze zmniejszając ilości spalanych paliwa oraz ograniczając zjawisko niskiej emisji. Przy pracach związanych remontami zostaną uwzględnione przepisy Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o  ochronie przyrody (tekst jednolity w Dz. U. z 2023 r. poz. 1336 z późn. zm.) oraz rozporządzenia wykonawcze do w/w Ustawy (w tym m.in. rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16.12.2016 r w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną). Ważnym elementem w trakcie planowana tych działań będzie analiza i ekspertyza ornitologiczna i herpetologiczna na okoliczności ptaków i nietoperzy.  W razie stwierdzenia występowania chronionych gatunków ptaków i  nietoperzy termin i sposób wykonania prac należy dostosować do ich okresów lęgowych, rozrodczych i hibernacji, a  w  przypadku naruszenia zakazów obowiązujących w stosunku do gatunków objętych ochroną zwrócić się do właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o  uzyskanie zezwolenia na odstępstwa od obowiązujących zakazów. Zgodnie z art. 56 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie przyrody Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska lub regionalny dyrektor ochrony środowiska może zezwolić na odstępstwa od zakazów obowiązujących w  stosunku do gatunków chronionych z uwzględnieniem art. 56 ust. 4, 4a, 4b, 4c, 4d i 5 ustawy o ochronie przyrody.

Ocena oddziaływania na środowisko na etapie projektu „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” jest utrudniona, a czasami wręcz niemożliwa. Projekt „Gminnego Programu…” zawiera zadania, których realizacja przewidziana jest w perspektywie lat 2025-2032. Planowane zadania będą miały charakter lokalny, tzn. będą one terytorialnie realizowane w obrębie analizowanego obszaru. W związku z powyższym przedsięwzięcia te charakteryzować się będą ograniczonym przestrzennie oddziaływaniem na środowisko. Oddziaływanie związane z ww. zadaniami dotyczyć będą głównie etapu realizacji określonego zadania i będzie ograniczone czasowo.

Wyznaczone działania edukacyjne mają głównie charakter organizacyjny i informacyjny. Edukacja jest elementem wspierającym - opisuje, informuje i wyjaśnia zagadnienia, których realizacja ma doprowadzić do osiągnięcia założonego efektu ekologicznego i spełnienia odpowiednich standardów ochrony środowiska. Dlatego większość wyznaczonych zadań z zakresu edukacji odznacza się pośrednim, stałym i pozytywnym wpływem na poszczególne komponenty ochrony środowiska.

1.2. Powiązania z działaniami przewidzianymi w innych dokumentach

 

Projekt „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” jest spójny z:

• Strategią Rozwoju Gminy Miasteczko Śląskie na lata 2025-2035,
• Regionalną Polityką Rewitalizacji Województwa Śląskiego,
• Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego 2020+,
• Strategią Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2030”.

Spójność celów zapisanych w projekcie „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” z  celami w dokumentach strategicznych o randze regionalnej i ponadlokalnej na poziomie celów strategicznych jak i celów operacyjnych pozwala korzystać z efektów synergii wynikającej z uczestnictwa w programowaniu i realizacji zamierzeń w kooperacji z otoczeniem.

1.3. Przydatność w uwzględnieniu aspektów środowiskowych, w szczególności w celu wspierania zrównoważonego rozwoju oraz we wdrażaniu prawa wspólnotowego w dziedzinie ochrony środowiska

Projekt „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” oraz obowiązujące na terenie gminy Miasteczko Śląskie Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego gminy Miasteczko Śląskie (Uchwała nr XLI/373/18 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 20 września 2018 r. wraz ze zmianami przyjętymi Uchwałą nr XIX/209/20 z dnia 9 października 2020 r. oraz Uchwałą nr L/493/23 z dnia 19 maja 2023 r.) stanowią dokumenty wskazujące kierunki polityki rozwoju w aspekcie społeczno-gospodarczo-środowiskowym oraz przestrzennym.

Projekt „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” zawiera ustalenia i rekomendacje w  zakresie kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej w gminie, w zakresie zasad kształtowania zagospodarowania przestrzennego na obszarach zdegradowanych i obszarach rewitalizacji[1]. Tym samym należy dokonując aktualizacji studium lub opracowując nową strategię uwzględnić zapisy wskazane GPR, w celu zachowania wzajemnej spójności powiązanych dokumentów.

Działania zapisane w projekcie „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” są powiązane z ideą zrównoważonego rozwoju, łącząc ze sobą trzy układy ładów społecznego, gospodarczego i ekologicznego, a także są zgodne z prawodawstwem Polskim i wspólnotowym.

1.4. Powiązania z problemami dotyczącymi ochrony środowiska

W projekcie „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” wskazano najważniejsze problemy w zakresie środowiska tj.:

• niska emisja,
• zanieczyszczenia przemysłowe (szczególnie w OR 1, OR 3, OR 4),
• hałas,
• wpływ składowiska odpadów niebezpiecznych,
• awarie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej: Skupienie awarii w OR 1, OR 2 i OR 4,
• Postępująca degradacja środowiska przyrodniczego.

Dzięki wyznaczeniu i identyfikacji problemów możliwe jest określenie celów, do jakich należy dążyć w ciągu najbliższych lat wdrażania projektu „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032”.

2. Rodzaj i skalę oddziaływania na środowisko, w szczególności:

2.1. Prawdopodobieństwo wystąpienia, czas trwania, zasięg, częstotliwość i odwracalność oddziaływań,

Wszystkie działania przewidziane w Programie będą miały pozytywny wpływ na zdrowie mieszkańców, środowisko i walory naturalne Gminy Miasteczko Śląskie. Biorąc pod uwagę charakter przewidywanych działań, należy stwierdzić, że nie powinny one powodować oddziaływania o znacznej wielkości lub złożoności. Ewentualne oddziaływania negatywne mogą dotyczyć głównie etapu realizacji danego działań i/lub przedsięwzięcia.

Występowanie negatywnych oddziaływań związane będzie z prowadzonymi pracami budowlanymi i dotyczyć niewielkiego przekształcenia terenu, emisji zanieczyszczeń do powietrza, związanej z prowadzonymi pracami i transportem budowlanym, zwiększonej emisji hałasu powodowanej pracą sprzętu budowlano-montażowego, powstawaniem odpadów. Są to oddziaływania chwilowe, przemijające, o niewielkim natężeniu, skoncentrowane wyłącznie w rejonie lokalizacji przedsięwzięcia, zanikające po zakończeniu etapu realizacji danej inwestycji. Prawdopodobieństwo zwiększonego oddziaływania w fazie realizacji przedsięwzięcia należy przy tym traktować jako potencjalne. Może ono bowiem zostać skutecznie zminimalizowane w wyniku respektowania stosownych przepisów, wytycznych dotyczących prowadzenia prac budowlanych a także odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych. Uciążliwości będą jednak tylko czasowe i w efekcie przyczynią się do uzyskanie pozytywnego efektu ekologicznego dużo większego niż czasowe oddziaływania negatywne.

Działania podejmowane realizowane będą poza obszarami objętymi ochroną.

Zasięg oddziaływań nie będzie wykraczał poza granice Gminy Miasteczko Śląskie.

Realizacja wskazanych w projekcie „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” kierunków działań ma przyczynić się do poprawy jakości środowiska a tym samym zdrowia ludzi i komfortu ich życia. Oddziaływanie to będzie miało zwykle pozytywny charakter pośredni i długotrwały, a jego skutki dla człowieka uwidocznią się przeważnie w dalszej perspektywie czasu.

2.2 Prawdopodobieństwo wystąpienia oddziaływań skumulowanych lub transgranicznych

Realizacja projektu „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” nie przyczyni się do powstania skumulowanych lub transgranicznych oddziaływań dla środowiska.

2.3. Prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi lub zagrożenia dla środowiska

W czasie realizacji postanowień projektu „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” nie ma ryzyka wystąpienia zagrożenia zdrowia mieszkańców Gminy Miasteczko Śląskie.

Wszystkie planowane kierunki działań mają na celu pozytywnie oddziaływać na jego mieszkańców. Negatywne oddziaływanie będzie krótkotrwałe i związane jedynie z niedogodnościami podczas prowadzonych prac budowlanych czy modernizacyjnych i nie powinno mieć trwałego wpływu na stan zdrowia ludzi. Skutki wskazane w  projekcie „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” uwidocznią się przeważnie w  dalszej perspektywie czasu, zwiększając aktywność, przedsiębiorczość oraz poprawiając komfort życia mieszkańców i powodując poprawę stanu ich zdrowia.

W czasie działań inwestycyjnych istnieje niewielkie ryzyko nieszczęśliwego wypadku budowlanego lub drogowego lecz nie będzie to spowodowane niekorzystnymi zmianami w środowisku.

3. Cechy obszaru objętego oddziaływaniem na środowisko, w szczególności:

3.1. Obszary o szczególnych właściwościach naturalnych lub posiadające znaczenie dla dziedzictwa kulturowego, wrażliwe na oddziaływania, istniejące przekroczenia standardów, jakości środowiska lub intensywne wykorzystywanie terenu

Na terenie Gminy Miasteczko Śląskie istnieje szereg obiektów oraz terenów o wybitnych wartościach historycznych, kulturowych, przyrodniczych czy turystycznych. W większości są one objęte ochroną prawną na podstawie wpisu do rejestru zabytków województwa śląskiego. Jest to 6 zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków oraz samo miasto w ramach historycznego założenia miejskiego. W sercu miasta znajdują się dwa kościoły, z których starszy, zabytkowy kościół z 1666 roku zaliczany jest do cennych zabytków Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego, we wnętrzu kościółka znajduje się barokowy ołtarz i organy z 1846 roku; na ścianach zachowały się tzw. zacheuszki (pomalowane na belkach miejsca pomazania świętymi olejami podczas konsekracji 8 maja 1670 roku). Przy kościele znajduje się także siedemnastowieczna dzwonnica. Należy wspomnieć, że w starszym kościele do tej pory w okresie letnim odbywają się w soboty nabożeństwa wieczorne. Drugi kościół jest znacznie młodszy, bo z 1905 roku. W nowym kościele znajduje się, uznawany za cudowny, barokowy obraz Matki Boskiej Bolesnej z 1669 roku. Niedaleko kościołów znajdują się także przepiękne stacje drogi krzyżowej. Kolejny zabytkowy kościół parafialny pw. Narodzenia NMP z 1842 roku znajduje się w Żyglinie przy ul. Śląskiej. Powstał on jako kolejna (trzecia) budowla w miejscu wzniesionych wcześniej; inicjatywa budowy zrodziła się już na początku XIX wieku. Został wybudowany w stylu neoromańskim. Jest jednonawowy z prezbiterium zamkniętym półkolistą absydą. Można w nim podziwiać elementy sztuki barokowej i klasycystycznej. Warto również wspomnieć o dworku myśliwskim Donnersmarcków z 1889 roku, który w latach 70- tych XX wieku był popularnie nazywany „Gierkówką”, z uwagi na częste pobyty w czasach PRL- u Edwarda Gierka i innych prominentnych działaczy władz komunistycznych, w tym między innymi Leonida Breżniewa. Dworek jest drewniany o konstrukcji kombinowanej, w ryzalicie znajduje się wykusz z dekoracyjnym balkonem na piętrze; w otoczeniu znajdował się m.in. basen, sad i ogród. Są to jedne z najcenniejszych elementów krajobrazu kulturowego na terenie Gminy.

Ponadto obiekty, które w latach wcześniejszych znajdowały się w powyższym rejestrze zabytków to:

• Miasteczko Śląskie, ul. Modrzewskiego 11 – budynek mieszkalny drewniany,
• Miasteczko Śląskie, ul Żołnierska 1 – budynek mieszkalny drewniany,
• Miasteczko Śląskie, ul. Woźnicka 18 – budynek mieszkalny,
• Miasteczko Śląskie – Żyglinek - 2 dęby rosnące w oddziałach 52 i 42 leśnictwo Żyglinek, obchód chroniony "Kolebka" o obwodach 400 i 415 cm,
• Miasteczko Śląskie – Żyglinek - buk rosnący w oddziale lasu 64 leśnictwo Żyglinek, obchód ochronny „Kolebka" w wieku około 200 lat i wysokości około 31 m.

3.2. Formy ochrony przyrody w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz obszary podlegające ochronie zgodnie z prawem międzynarodowym.

Na terenie Gminy Miasteczko Śląskie znajdują się następujące formy ochrony przyrody:

• Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Pasieki”, utworzony uchwałą Nr LI/403/10 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 29 września 2010 r. Zgodnie z uchwałą ochroną objęte są zbiorowiska borowe oraz zbiorowiska roślin wodnych z udziałem rzadkich elementów flory i fauny na terenie o atrakcyjnej krajobrazowo rzeźbie, powstałej w dawnej działalności górniczej (warpie) (zatopiona w 1917 r. kopalnia rud „Bibiela”). „Pasieki” cechują się zarówno wysokimi walorami krajobrazu jako całości jak i pojedynczymi jego elementami, do których należą fragmenty naturalnych i półnaturalnych wodnych, łąkowych i łęgowych zbiorowisk roślinnych z rzadkimi gatunkami roślin i bogatą fauną płazów. Są cenną ostoją florystyczną i faunistyczną, mającą znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej. Celem ochrony zespołu przyrodniczo-krajobrazowego jest zachowanie ekosystemu będącego siedliskiem i ostoją chronionych i zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt.
• Użytek ekologiczny „Gierzyna” utworzony uchwałą Nr LI/402/10 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 29 września 2010 r. Zgodnie z uchwałą „Gierzyna” jest kompleksem pięciu oligotroficznych, naturalnych zbiorników wodnych wraz z otaczającą je roślinnością, w skład której wchodzi wiele rzadkich gatunków roślin, a także z dość bogatą fauną płazów żyjących nad ich brzegami i objętych ochroną. Powierzchnia użytku to ok. 3,1 ha. Kompleks tych zbiorników wodnych jest cenną ostoją florystyczną i faunistyczną, mającą znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej. Celem ochrony użytku jest zachowanie ekosystemu będącego siedliskiem i ostoją chronionych i zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt.
• 6 pomników przyrody – klony, dęby i lipa.

Projekt „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Miasteczko Śląskie do roku 2032” stanowi kontynuację wcześniej podjętych działań rewitalizacyjnych i odpowiada na zdiagnozowane problemy społeczne, przestrzenne, gospodarcze i środowiskowe występujące na obszarze rewitalizacji. Zakładane interwencje mają charakter przede wszystkim społeczny i infrastrukturalny, a ich realizacja będzie odbywać się głównie w oparciu o istniejącą infrastrukturę i tereny już zagospodarowane.

Przewidywane działania nie stwarzają ryzyka znaczącego negatywnego oddziaływania na środowisko, nie wiążą się również z zagrożeniem dla zdrowia ludzi, ani z oddziaływaniami transgranicznymi czy skumulowanymi. Co istotne, działania rewitalizacyjne wpisują się w cele zrównoważonego rozwoju oraz są zgodne z zapisami dokumentów strategicznych gminy, województwa i kraju.

Informacja OOŚ GPR (kliknij)