Nasze Miasto

Sławni mieszkańcy

Ksiądz Teodor Christoph - świątobliwy kapłan śląski Teodor Christoph urodził się 4 sierpnia 1839 roku w Sobocisku, małej miejscowości położonej niedaleko Oławy. Jego rodzicami byli Franciszek Christoph i Franciszka z domu Kinkel. Miał jeszcze starszego brata Wojciecha i trzy siostry Chrzest przyjął dopiero mając osiem lat. Nadano mu wówczas trzy imiona: Franciszek Antoni Teodor. To ostatnie, jako najczęściej używane stało się jego właściwym imieniem. Jego ojciec był nauczycielem i organistą. Atmosfera rodzinna w domu była przepojona głęboką religijnością. Gdy Teodor miał 16 lat, zmarł jego ojciec, w rok później matka. Teodor uczęszczał do gimnazjum św. Macieja we Wrocławiu, gdzie podczas nauki mieszkał w zakładzie św. Józefa prowadzonym przez Siostry Boromeuszki. Świadectwo dojrzałości otrzymał w 1859 roku. Nie od razu poczuł swoje prawdziwe powołanie. Mając 19 lat zaczął pracować jako górnik w Królewskiej Hucie. Po kilku latach pracy uległ wypadkowi i trafił do Szpitala Brackiego w Zabrzu. Tam najprawdopodobniej wykrystalizowało się jego powołanie i wstąpił na Wydział Teologiczny Królewsko-Pruskiego Uniwersytetu we Wrocławiu. Wszystkie święcenia kapłańskie przyjął z rąk biskupa Henryka Foerstera w latach 1863-1864. Mszę prymicyjną odprawił w klasztorze Sióstr Urszulanek we Wrocławiu, gdzie mieszkał w czasie studiów. Wikariuszem został w parafii św. Marii Magdaleny w Chorzowie. W tym czasie umiera jego starszy brat, także kapłan, na cholerę. Cios spowodowany śmiercią brata powoduje kłopoty zdrowotne, w wyniku których ks. Teodor trafia na parafię położoną w zdrowszej okolicy, w Krapkowicach na Opolszczyźnie. Do Miasteczka (Georgenbergu) trafia 10 lipca 1871 roku. Była to jego pierwsza samodzielna parafia. Zamieszkał obok drewanianego kościółka w małym zrujnowanym drewnianym domku obrzuconym gliną, składającym się z pokoju, komory i małej kuchenki. Mieszkał tu aż do swojej śmierci, 10 lutego 1893 roku. Przeszedł do pamięci mieszkańców jako człowiek wielkiego serca zawsze pomagający ubogim. Opiekował się sierotami, utrzymywał i uczył ok. 200 chłopców, z których wielu potem zostało kapłanami. Potrafił zjednoczyć mieszkańców zróżnicowanych kulturowo i narodowo. Do dziś na jego grób przychodzą wierni, często młode pary rozpoczynają wspólne życie od złożenia tu wiązanki kwiatów. Sam prowadził bardzo skromne życie. Wstawał o 4 rano, żywił się niezwykle skromnie, cały czas poświęcał pracy duszpasterskiej i nauczaniu dzieci.

Jan Bondkowski - pierwszy burmistrz Miasteczka Śląskiego. Jan Bondkowski urodził się 8 sierpnia 1859 roku w Tarnowskich Górach. Jego rodzicami byli Jan i Paulina z Kasprzeńskich. Ukończył szkołę górniczą w Tarnowskich Górach i opuścił Śląsk podejmując pracę w Małopolsce jako zarządca kopalni w Grudny Dolnej (Galicja). W 1893 roku wyjechał za granicę, gdzie zajmował się m.in. zarządzaniem terenów naftowych i innych dla małopolskiej spółki górniczej. Ok. 1911 roku powrócił na stałe do rodzinnych Tarnowskich Gór i stanął na czele ruchu narodowego w swoim powiecie. W jego domu założono Bank Ludowy, który wspierał polskie organizacje i stał się instytucją kredytową dla polskiej ludności. Założył tez polskie Towarzystwo Posiedzicieli Domów i Gruntów. Wiosną 1919 roku pod jego przewodnictwem powstał tajny, pierwszy polski komitet. Komitet organizował wiele polskich instytucji, m.in. Towarzystwo Czytelni Ludowych, kółko śpiewacze "Mickiewicz", Towarzystwo gimnastyczne "Sokół" i Towarzystwo Polek. Niezwykle ważną rolę spełniło "Kasyno obywatelskie", pod którego płaszczykiem odbywały się zebrania polityczne polskich towarzystw. Jan Bondkowski wziął udział w pierwszych wyborach komunalnych na Górnym Śląsku. Wszedł do rady miejskiej; a w 1920 został pierwszym polskim burmistrzem w Miasteczku Śląskim, a jednocześnie pierwszym polskim burmistrzem na Śląsku.

Józefa Bramowska urodziła się 10 marca 1860 roku w Żyglinie w rodzinie Tomasza i Barbary Batsch z domu Przybyłek. W Żyglinie skończyła szkołę powszechną, potem wyszła za mąz za rolnika z tej wsi, Piotra Bramowskiego. Urodziła pięciu synów. Działalność na rzecz sprawy polskiej rozpoczęła od propagowania polskich gazet i czytelnictwa. W 1909 założyła Towarzystwo Kobiet w Żyglinie, nazwanej później Towarzystwem Polek. Jako reprezentantka Żyglina brała udział w wiecu kobiet polskich w Bytomiu, gdzie wygłosiła płomienną mowę. Z tego powodu dokonano rewizji w jej domu i nałożono areszt domowy. Po I wojnie światowej Bramowska z całą energią zaangażowała się w tworzenie odrodzonych organizacji polskich na Śląsku. Rozpoczęła zakładanie kół Towarzystwa Polek w miejscowościach powiatu tarnogórskiego, a potem objęła funkcję przewodniczącej tego Towarzystwa. W 1919 roku została niespodziewanie aresztowana pod dziwnymi zarzutami. Potem organizowała kolejno pierwszy powojenny wiec Polek w Bytomiu, pierwszy powiatowy zjazd Towarzystwa Polek; uczestniczyła w historycznym sejmiku Polek w Gliwicach. Stała się orędowniczką polskości i wszędzie gdzie tylko mogła występowała z pełnymi ekspresji przemówieniami. W jej domu zawsze znajdowali schronienie powstańcy ścigani przez bojówki niemieckie i działacze polscy. W czasie trzeciego powstania śląskiego miała w domu magazyn broni. Z tego powodu ona i jej gospodarstwo było ciągłym obiektem ataków ze strony bojówek niemieckich. W latach międzywojennych dwukrotnie wchodziła w skład Senatu Rzeczypospolitej (w 1928 i w 1935 roku). Była też przewodniczącą Stowarzyszenia Kobiet ze Śląska.
W 1935 roku Towarzystwo Polek zorganizowało uroczyste obchody 75 lat jej życia, połączone z akademią w Teatrze im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. Po zajęciu Śląska przez Niemców podczas II wojny światowej, Józefa Bramowska znalazła się na liście polskich działaczy przeznaczonych do umieszczenia w obozie koncentracyjnym. Tragedii uniknęła dzięki podeszłemu wiekowi. Zmarła 24 października 1942 roku. Posiadała liczne odznaczenia m.in. Krzyż Oficerski Polonia Restituta. Należy do grona najwybitniejszych śląskich działaczy społecznych.

Ksiądz profesor Remigiusz Sobański – urodził się 1 sierpnia 1930 roku w Miasteczku Śląskim w domu znajdującym się obecnie przy ul. Kolejowej.

W latach 1949 – 1954 studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim. Święcenia kapłańskie przyjął 29 czerwca 1954 roku w Piekarach Śląskich z rąk bpa Zdzisława Golińskiego.
Opuszczając mury Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1954 roku miał już tytuł doktora teologii. W roku 1971 zrobił habilitację w zakresie nauk prawnych na Akademii Teologii Katolickiej. W 1974 roku został profesorem nadzwyczajnym, natomiast w 1982 roku – profesorem zwyczajnym.

Był doktorem teologii, profesorem doktorem habilitowanym nauk prawnych, członkiem Kościelnej Komisji Konkordatowej, profesorem i kierownikiem Katedry Teorii Prawa Kościelnego Wydziału Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, wikariuszem sądowym Sądu Metropolitarnego w Katowicach, profesorem Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego, profesorem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, konsultorem Rady Prawnej Konferencji Episkopatu Polski, członkiem Prezydium Komitetu Nauk Prawnych PAN, członkiem Rady Konsultacyjnej przy wiceprezesie Rady Ministrów i Ministrze Spraw Wewnętrznych i Administracji, członkiem: Consociatio Internationalis Studio Iuris Canonici Promovendo, Associazione Canonistica, Societé de Droit des Eglises Orientalele i in.

W 1992 roku w Bonn otrzymał tytuł doktora honoris causa teologii, wielokrotnie był nagradzany i odznaczany orderami krajowymi i zagranicznymi, był kapelanem Jego Świątobliwości, kawalerem Bizantyjskiego Zakonu Grobu Świętego (OBSS) – La Valetta.

Służba w Kościele księdza profesora Remigiusza Sobańskiego przedstawiała się następująco:

w latach 1954 – 1955 był wikariuszem w Katowicach Szopienicach,
1955 – 1956 – wikariuszem w Zebrzydowicach,
w 1957 roku – katechetą w Chorzowie,
od 1957 roku kolejno – notariuszem, sędzią,
od 1989 roku był wikariuszem sądowym Sądu Biskupiego (od 1992 roku Sądu Metropolitarnego) w Katowicach,
od 1958 roku – był profesorem Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego,
od 1968 do 1976 roku – redaktorem "Śląskich Studiów Historyczno – Teologicznych",
od 1970 roku na ATK kolejno: adiunktem, docentem, profesorem nadzwyczajnym a od 1982 roku profesorem zwyczajnym,
w latach 1973 – 1977 był zastępcą redaktora naczelnego "Prawa Kanonicznego",
w latach 1975 – 1978 – dziekanem Wydziału Prawa Kanonicznego, członkiem Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski,
w latach 1978 – 1981 – prorektorem ATK,
od 1981 do 1987 – rektorem ATK, członkiem Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski,
w latach 1976 – 1982 – był konsultorem watykańskiej Kongregacji ds. Duchowieństwa,
1976 – 1989 – członkiem zespołu redakcyjnego "Monitor Ecclesiasticus",
w latach 1980 – 1990 – członkiem zarządu Consociatio Internationalis Studio Iuris Canonici Promovendo,
w latach 1981 – 1984 oraz od roku 1994 – członkiem Prezydium Komitetu Nauk Prawnych PAN,
1983 – 1990 – członek zespołu redakcyjnego "Concilium",
1985 – prof.esor zaproszony Uniwersytetu w Moguncji,
od 1989 – członek, następnie konsultor Rady Prawnej Konferencji Episkopatu Polski,
1990 – 1993 – członek Komisji Dyscyplinarnej przy Radzie Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
od 1991 roku – profesor zwyczajny na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego,
1995 – 1996 – członek Centralnej Komisji ds. Tytułu i Stopni Naukowych,
od 1998 – członek Rady Konsultacyjnej przy wiceprezesie Rady Ministrów i Ministrze Spraw Wewnętrznych i Administracji, ekspert doraźnych komisji sejmowych (konstytucyjnej, ds. ratyfikacji konkordatu),
od 11.05.1998 – członek Kościelnej Komisji Konkordatowej,
10.02.2000 r. Rada Miejska w Miasteczku Śląskim jednogłośnie Uchwałą Nr XVII/141/2000 przyznała tytuł Honorowego Obywatela Miasta ks. prof. Remigiuszowi Sobańskiemu, który został mu uroczyście nadany podczas uroczystej sesji w dniu 27.04 2000 r. Od momentu nadania Honorowego Obywatelstwa Ks. prof. Sobański uczestniczył w uroczystych sesjach Rady Miejskiej, podczas których wygłosił wykłady: Państwo, prawo, urząd (27.04.2000 r.), Życzenia dla mojego Miasteczka (23.04.2001 r.), Państwo buduje się od dołu (23.04.2002 r.), Europa jako pojęcie polityczne i prawne (23.04.2003 r.), Temat związany z akcesją Polski do UE (23.04.2004 r.), O urzędzie (22.04.2005 r.), Europa obojga praw (21.04.2006 r.),
27.10.2000 r. – został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski,
06.12.2000 – odbyło się wręczenie księgi pamiątkowej dla uczczenia pracy naukowej przez UŚ połączone z obchodami 70-tej rocznicy urodzin księdza profesora,
13.06.2001 wręczenie Księgi Jubileuszowej Śląskich Studiów Historyczno – Teologicznych,
28.06.2004 r. ks. Sobański świętował jubileusz 50-lecia kapłaństwa,
11.10.2005 – podczas Mszy Św. inaugurującej nowy rok akademicki w Katedrze Chrystusa Króla w Katowicach z rąk arcybiskupa Damiana Zimonia odebrał nagrodę Lux ex Silesia,
02.09.2007 – jubileusz 50-lecia pracy w Sądzie Metropolitalnym w Katowicach, którego oficjałem był od 1989 roku. Współpracownicy Księdza Jubilata postanowili uczcić swego Oficjała wydaniem specjalnej księgi pamiątkowej „Sędzia i pasterz”. Artykuły w książce – zgromadzone w działach: „Wokół osoby Jubilata” i „Dedykowane Jubilatowi” – m.in. poruszają aktualne zagadnienia związane z pracą sądów kościelnych oraz pogłębiają znajomość wybranych pojęć z prawa kanonicznego. Pozycja zawiera również pełną bibliografię prac ks. prof. Sobańskiego. Cennym uzupełnieniem są zdjęcia członków Sądu Metropolitalnego, m.in. ze spotkań z pracownikami innych sądów kościelnych za granicą.
12.11.2007 – odebrał w Warszawie „Złotą Wagę” – nagrodę przyznawaną przez Naczelną Radę Adwokacką za obiektywne, rzetelne i poparte głęboką wiedzą publikacje oraz audycje na tematy prawne.

Największe publikacje księdza profesora to:

"Normy ogólne Kodeksu Prawa Kanonicznego", Warszawa 1969,
"Chrzest jako podstawa jedności Kościoła", Warszawa 1971,
"Zarys teologii prawa kanonicznego", Warszawa 1973,
"Kościół – prawo – zbawienie", Katowice 1979,
"Kościół jako podmiot prawa. Elementy eklezjologii prawnej", Warszawa 1982,
"Grundlagenproblematik des Katholischen Kirschenrechts", Wien - Köln 1987,
"Teoria Prawa Kościelnego", Warszawa 1992,
"La Chiesa e il suo diritto", Torino 1993,
"Collegialità e primato", (współautorstwo), Bologna 1993,
ponad 350 publikacji naukowych, ponadto artykuły i felietony w prasie tygodniowej.

Ksiądz profesor Remigiusz Sobański zmarł wieczorem 11 grudnia 2010 r. w swoim mieszkaniu w Katowicach. Pokonała go choroba nowotworowa.