Projekt "Od drzewa do miasta"

Coraz mniej drzew rośnie w miastach — o 17% więcej wycinamy niż sadzimy. Jedną z przyczyn jest brak świadomości mieszkańców miast na temat korzyści, jakie czerpią oni sami z miejskiej zieleni. 

 

Drzewa są dobrodziejstwem i zielonym kapitałem miast. Dostarczają surowców, jak drewno czy kompost, regulują klimat, ograniczają gwałtowny spływ wody opadowej i ryzyko podtopień, poprawiają jakość powietrza, poprawiają estetykę miast i tworzą warunki dla uprawiania sportu i rekreacji. A jednak to naturalne bogactwo polskich miast z każdym rokiem topnieje. Nie mając pełnej świadomości o korzyściach jakie dostarczają drzewa, mieszkańcy, a wśród nich osoby decydujące o kształtowaniu przestrzeni, skupiają uwagę na kosztach utrzymania drzew. Ponieważ koszty te są dobrze znane, a korzyści jedynie częściowo, prosty rachunek ekonomiczny często błędnie wskazuje na nieopłacalność drzew. Dotychczasowe działania odwołujące się do potrzeby zachowania terenów zieleni, nie będąc poparte argumentem ekonomicznym—nie były skuteczne. Odpowiedzią na to wyzwanie jest projekt „Od drzewa do miasta”, zakładający zwiększanie świadomości ekologicznej poprzez akcentowanie korzyści ekonomicznych z utrzymania miejskich drzew. 

 

Od drzewa do miasta 

Projekt jest realizowany od października 2021 do czerwca 2023. W ciągu tych 21 miesięcy, działania skierowane są do mieszkańców miast, w tym, do urzędników odpowiedzialnych za zagospodarowanie przestrzeni. Projekt jest finansowany z grantu Funduszy Norweskich na „Działania związane z ochroną środowiska i ekosystemów prowadzone przez NGO“. Za stronę merytoryczną i organizacyjną projektu odpowiada: Centrum UNEP/GRID-Warszawa (Koordynator projektu); Fundacja Veolia Polska (wsparcie dla miast biorących udział w projekcie); Asplan Viak AS (wsparcie geoinformacyjne).

 

Działania obejmują tereny pięciu miast partnerskich projektu: Rzeszowa, Miasteczka Śląskiego, Przasnysza, Szczytna, Lidzbarku Warmińskiego. Projekt zakłada m.in. prowadzenie lokalnych kampanii informacyjno-edukacyjnych na temat usług ekosystemowych świadczonych mieszkańcom miast przez miejską zieleń. Pierwsza faza projektu obejmuje wyłonienie miast i wykonanie dla nich eksperckich analiz znaczenia obszarów zieleni. Powstanie dedykowany geoportal umożliwiający skuteczne przeprowadzenie działań kampanijnych w wymiarach: lokalnym i ogólnopolskim.

 

Kampania lokalna 

W ramach kampanii lokalnych na terenie wyłonionych miast, zostaną umieszczone plakaty i edukacyjna infrastruktura, informujące o korzyściach z obecności zieleni miejskiej. Ponadto, zostaną zorganizowane podnoszące świadomość webinaria i konkursy dla uczniów. Dodatkowo, zostaną zorganizowane warsztaty skierowane do decydentów, podczas których uczestnicy z różnych miast będą mogli wymienić się doświadczeniami w zakresie zarządzania i promowania znaczenia zieleni miejskiej.

 

Kampania ogólnopolska 

Poza kampaniami lokalnymi, projekt zakłada także przeprowadzenie kampanii ogólnopolskiej.  Obejmie ona między innymi popularyzację wiedzy na temat wartości zieleni miejskiej i będzie realizowana między innymi za pośrednictwem popularnych portali informacyjnych i społecznościowych. Dzięki tej kampanii mieszkańcy również innych miast będą także mieli okazję podnieść swoją wiedzę  na temat korzyści związanych z utrzymywaniem zieleni miejskiej.  

 

Ile warta jest praca drzew?  

Drzewa miejskie świadczą szereg korzyści, które mają wymierną wartość ekonomiczną. Współczesna ekonomia posiada metody, aby tę wartość wyceniać. Przykładowo, drzewa oczyszczając powietrze zmniejszają zachorowania na choroby układy oddechowego i wydatki na ich leczenie. Oszczędności te można zatem traktować jako wartość pracy, jaką drzewa świadczą w zakresie oczyszczania powietrza. Choć nie jest to proste, analogicznie można wycenić wartość także wielu innych korzyści, jakie świadczą drzewa miejskie. W naszym projekcie za tę część odpowiedzialny jest Ekspert ds. Ekonomii Środowiska - dr. Zbigniew Szkop - doświadczony pracownik naukowy Uniwersytetu Warszawskiego będący pionierem badań nad wartością korzyści świadczonych przez drzewa miejskie w Polsce. 

 

Do wdrażania koncepcji wartości zieleni miejskiej, odnoszą się zarówno dokumenty strategiczne UE (np. Zielona infrastruktura – zwiększanie naturalnego kapitału Europy; Strategia Bioróżnorodności Unii Europejskiej do 2030), krajowe (np. Krajowa Polityka Miejska 2023; Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030), jak i lokalne (plany adaptacji do zmian klimatu poszczególnych miast Polski). Projekt wspiera realizację Agendy Miejskiej Ministerstwa Klimatu.